Koszalińska Biblioteka Publiczna im. Joachima Lelewela

---

Historia

Miejska Biblioteka Publiczna w Koszalinie zainaugurowała swoją działalność 15 czerwca 1947 roku, ulokowana w budynku Muzeum Miejskiego. Jej pierwszym kierownikiem był kustosz Jakub Rokicki. Już wcześniej, w sierpniu 1945 roku, powołano Wojewódzką Komisję Opieki nad Książkami, która miała na celu zabezpieczenie i ewidencję książek poniemieckich oraz ich segregację z myślą o przekazaniu do innych instytucji bibliotecznych. W ramach tych działań zatrudnione zostały panie: Maria Pilecka oraz Halina Czaplicka. Zgromadzone w ten sposób zbiory, w tym dary i pierwsze zakupy, stworzyły fundamenty księgozbioru rozwijającej się biblioteki.

W 1948 roku, biblioteka przeniosła się na Plac Stalina, obecnie znany jako Plac Wolności, gdzie pozostawała aż do 1963 roku. W 1950 roku z kolei powołano Wojewódzką Bibliotekę Publiczną z siedzibą w Białogardzie, której to w następnych latach dyrektorem był Aleksander Majorek. W wyniku rozporządzenia Ministra Kultury z stycznia 1955 roku doszło do fuzji obydwu instytucji, co oznaczało, że siedzibą stał się budynek przy Placu Stalina. Na czoło połączonych bibliotek stanął ponownie Aleksander Majorek, a jego zastępcą została Maria Hudymowa.

W ostatniej dekadzie lat 50. XX wieku zaczęto tworzyć miejską sieć filii bibliotecznych; do 1966 roku istniało już 10 takich placówek, zlokalizowanych na pięciu różnych osiedlach w mieście. Wówczas siedziba główna Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki znajdowała się w tak złym stanie, że konieczne stały się remonty budynku przy ul. Świerczewskiego (dzisiejsza ul. Dworcowa), który stał się nową siedzibą w maju 1963 roku. Równolegle trwały prace nad projektem nowego, nowoczesnego obiektu bibliotecznego, którego budowa rozpoczęła się w 1967 roku. W tym okresie biblioteka dysponowała 127 500 woluminów, w tym 1600 Pomorzanów oraz 323 tytuły czasopism, a także 3000 zbiorów z dziedziny sztuki. Z jej zasobów korzystało wówczas ponad 10 tysięcy czytelników, co miało miejsce w mieście zamieszkanym przez ponad 70 tysięcy mieszkańców.

Oficjalne otwarcie nowego obiektu miało miejsce 12 września 1973 roku, a biblioteka zyskała imię Joachima Lelewela. Do nowej siedziby przeniesiono zbiory zgromadzone na Placu Wolności oraz z ul. Dworcowej, które łącznie liczyły 250 tysięcy tomów.

Zmiany administracyjne nie były obojętne dla struktury biblioteki. Na początku 1992 roku, w wyniku ustawy o samorządzie terytorialnym, wprowadzono podział na Wojewódzką Bibliotekę Publiczną, która podlegała Wojewodzie Koszalińskiemu, oraz Miejską Bibliotekę, pozostającą pod zarządem miasta. Po likwidacji Wojewódzkiego Domu Kultury do WBP włączono Dział Kultury Regionalnej, który aktywnie działał na rzecz promowania ruchu artystycznego, organizowania wystaw oraz kulturalno-oświatowej działalności do końca 1998 roku. Po zniesieniu województwa koszalińskiego w 1999 roku, zrodziła się Koszalińska Biblioteka Publiczna, która nabyła status biblioteki miejskiej. Ostatnie lata były czasem modernizacji placówki, przekształcając procesy biblioteczne w kierunku komputeryzacji oraz prowadząc prace remontowe zarówno w głównym gmachu, jak i filiach na terenie miasta.

Patron

Joachim Lelewel (1786–1861) był niezwykle wpływowym uczonym, który zajmował się historią, numizmatyką, heraldyką oraz polityką. Był także ideologiem demokracji polskiej, co czyni go postacią wybitną w kontekście polskiej kultury intelektualnej. W latach 1818–1821 pełnił rolę bibliotekarza w bibliotece przy Uniwersytecie Warszawskim, gdzie miał znaczący wpływ na rozwój literatury i wiedzy.

Lelewel, w toku swojej kariery, stworzył olbrzymi dorobek naukowy szczególnie w obszarze historii oraz nauk pomocniczych, takich jak geografia i kartografia. Jego prace zasługują na szczególną uwagę ze względu na holistyczne podejście do historii, które obejmowało różnorodne aspekty polityczne oraz myśl demokratyczną, czyniąc go jednym z czołowych umysłów swojej epoki.

Struktura organizacyjna

Koszalińska Biblioteka Publiczna, znana jako instytucja kulturalna w regionie, składa się z głównego gmachu oraz dziesięciu filii, które rozmieszczone są w różnych częściach miasta.

• Biblioteka Główna – 75-415 Koszalin, plac Polonii 1, tel. centrali 94 348-15-40,
• Filia nr 1 – ul. Wenedów 24B/8, tel. 94 348-15-73 (poprzednio ul. Powstańców Wielkopolskich 6A),
• Filia nr 3 – ul. Młyńska 12 (przeznaczona dla dzieci i młodzieży), tel. 94 348-15-75,
• Filia nr 4 – ul. Ruszczyca 14, tel. 94 348-15-71,
• Filia nr 5 – ul. Władysława IV 23 b (biblioteka dla dorosłych), tel. 94 348-15-83,
• Filia nr 6 – ul. Lelewela 7, tel. 94 348-15-77,
• Filia nr 8 – ul. Andersa 4-6 (biblioteka dla dorosłych), tel. 94 348-15-79,
• Filia nr 9 – ul. Struga 5, tel. 94 348-15-81,
• Filia nr 11 – ul. Wańkowicza 82, tel. 94 348-15-84,
• Filia nr 12 – ul. Spokojna 48, tel. 94 348-15-85,
• Filia nr 15 – ul. Sucharskiego 5, tel. 94 348-15-86.

Każda z filii oferuje różnorodne zasoby i usługi, wspierając w ten sposób lokalną społeczność w dostępie do literatury oraz materiałów edukacyjnych.

Działalność

W głównym budynku biblioteki znajduje się bogata kolekcja zbiorów, z których 85% ma charakter naukowy oraz popularnonaukowy, natomiast pozostałe filie skupiają się głównie na beletrystyce. Ważną częścią działalności placówki jest nie tylko udostępnianie materiałów, zarówno na miejscu, jak i do wypożyczenia, ale też wspieranie życia kulturalnego i oświatowego w regionie. Biblioteka szczególnie angażuje się w działania na rzecz osób narażonych na wykluczenie społeczne, zapewniając różnorodne programy dla wszystkich grup wiekowych.

W ofercie biblioteki znajduje się bogaty zbiór literatury naukowej, popularnonaukowej oraz beletrystyki, a także zbiory muzyczne na płytach CD oraz kasetach, filmy (w tym adaptacje lektur) na kasetach video oraz CD, tzw. „książki mówione” na kasetach magnetofonowych oraz publikacje z dużym drukiem dla osób z wadami wzroku. Ponadto, dostępne są regionalne zasoby, bezpłatny internet oraz usługi kserograficzne i introligatorskie.

Dzięki „lekcjom bibliotecznym” młodzież oraz dzieci mogą wziąć udział w zajęciach edukacyjnych, w tym specjalnie przygotowanym programie dla maturzystów. Na dodatek, wszystkie procesy biblioteczne są skomputeryzowane, co znacznie ułatwia funkcjonowanie placówki. Rocznie w głównym gmachu oraz filiach odbywa się ponad 1700 różnorodnych wydarzeń.

Koszalińska Biblioteka Publiczna prowadzi także intensywną działalność na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Regularnie organizowane są spotkania dla czytelników niewidomych oraz niedowidzących, a także warsztaty z muzykoterapii i plastyki dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Obiekt główny oraz cztery jego filie zostały przystosowane, aby zapewnić komfort i dostępność dla tych osób. Od 2007 roku funkcjonuje Dyskusyjny Klub Książki, który łączy młodzież oraz dorosłych w miłość do literatury.

W przemyśle edukacyjnym dla dzieci organizacja wprowadziła przedsięwzięcia takie jak „Bezpieczne wakacje”, „Ferie w bibliotece”, Święto Czytelnika Dziecięcego, Turniej Recytatorski pod nazwą „Ptaki, ptaszki i ptaszęta polne”, a także konkursy plastyczne oraz czytelnicze. Koszalińska Biblioteka Publiczna jest również pomysłodawcą Wojewódzkiego Konkursu „Literacki start”, który kierowany jest zwłaszcza do młodzieży. Oprócz tego, organizowane są spotkania z autorami oraz wydawcami, promocje książek, a także sesje i konferencje o charakterze popularnonaukowym.

Co roku w bibliotece ma miejsce Europejski Festiwal „Integracja Ty i Ja”, który poświęca uwagę osobom z niepełnosprawnościami. Galeria Region to przestrzeń, w której odbywają się prezentacje osiągnięć lokalnych twórców – plastyków oraz fotografów, jak również ważnych wydarzeń kulturalnych i rocznic. Biblioteka ma także swoje wydawnictwo, które od 1992 roku publikuje popularnonaukowy „Rocznik Koszaliński”, a także informator kulturalny „Miesiąc w Koszalinie”, Almanach „Kultura koszalińska”, książki beletrystyczne i naukowe dotyczące regionu oraz inne publikacje pokonkursowe i katalogi wystaw.

W bibliotece znajduje się nowoczesna sala konferencyjno-kinowa na 100 osób. Koszalińska Biblioteka Publiczna została uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami za swoje osiągnięcia w zakresie upowszechniania wiedzy i kultury. Wśród wyróżnień znajduje się m.in. medal „Bibliotheca Magna Perenisque”, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski oraz medal „Twórcom i Mecenasom Kultury”.

---

Oceń: Koszalińska Biblioteka Publiczna im. Joachima Lelewela

---