Kaplica św. Gertrudy w Koszalinie

---

Historia

Kaplica, której historia sięga roku 1383, została wzniesiona na obrzeżach miasta, poza jego murami, i pierwotnie służyła jako świątynia cmentarzana. Jej ośmiokątny kształt nawiązywał do Bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie, symbolizując dla wiernych nadzieję na życie wieczne i zbawienie.

W 1534 roku kaplica stała się częścią kościoła ewangelickiego. Już w 1662 roku przeszła gruntowne prace remontowe, które były prowadzone przez Davida Hille. Zmiany w budowli trwały dalej; w 1735 roku zamieniono ją w skład amunicji, co wiązało się z istotnymi modyfikacjami, takimi jak wymiana dachu z gontowego na dachówkę, usunięcie wieży oraz zamurowanie otworów okiennych.

Pod koniec XIX wieku, kaplica przestała pełnić funkcje sakralne i zaczęła być wykorzystywana jako magazyn. Dopiero na początku XX wieku przywrócono jej religijną rolę, kiedy to została przyjęta do Kościoła Staroluterańskiego. W wyniku tego, przeprowadzono kolejny remont oraz zmodernizowano dach, który wciąż jest jej wizytówką. Funkcja kościoła powróciła na stałe do wybuchu II wojny światowej.

Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku, kaplica jeszcze raz straciła swój sakralny charakter. 24 sierpnia 1956 roku wpisana została do rejestru zabytków, co podkreśliło jej historyczne znaczenie. W latach 60. XX wieku budynek był wykorzystywany jako magazyn pobliskiego teatru. Następnie, kaplica zyskała nową funkcję jako Mała Scena Bałtyckiego Teatru Dramatycznego oraz przestrzeń wystawiennicza dla uczniów koszalińskiego Liceum Plastycznego. Wówczas prowadzone były także prace konserwacyjne, które przywróciły jej obecny wygląd, efektem remontu z 1988 roku.

Kaplica ponownie odzyskała sakralny charakter w 1999 roku, stając się własnością parafii ewangelicko-augsburskiej w Koszalinie. 7 maja 2000 roku kaplica została podniesiona do rangi kościoła, a jej poświęcenia dokonał ks. biskup Jan Szarek. Warto dodać, że w jej murach została ochrzczona matka biskup Margot Käßmann, która pełniła rolę zwierzchniczki Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Krajowego Hanoweru, największej wspólnoty w Niemczech w ramach Kościoła Ewangelickiego.

Architektura

W architekturze kaplicy św. Gertrudy w Koszalinie dostrzegamy wiele interesujących elementów. Ściany tego kościoła charakteryzują się ostrołukowatymi oknami, które są wzbogacone maswerkami. Dodatkowo, w elewacji znajdują się dwa uskokowe portale wejściowe, które nadają budowli unikalny charakter. W narożach konstrukcji zostało zastosowanych osiem dwuuskokowych szkarp, co podkreśla solidność budowli.

W górnej części elewacji, oddzielonej gzymsem kordonowym, znajdują się dekoracyjne blendy, które ozdobione są rozetami, dodając całości elegancji i stylistycznego wyrazu. Natomiast pod okapem dachowym dostrzegamy fryz ozdobny, stworzony z cegły formowanej w kształt czterolistnej koniczyny. To jasno pokazuje dbałość o detale oraz artystyczny zamysł twórców.

Wnętrze kaplicy zachwyca sklepieniem gwiaździstym, które od zewnątrz zostało przykryte ośmiopołaciowym hełmem ostrosłupowym. Całość wieńczy spiczasta iglica, opierająca się na oktagonalnym bębnie, co podkreśla wysokość i monumentalność tej pięknej świątyni.

---

Oceń: Kaplica św. Gertrudy w Koszalinie

---